Uit onderzoek en gesprekken met studenten blijkt dat transpersonen vaak worden geconfronteerd met onbegrip, discriminatie, en diverse vormen van psychisch, fysiek en materieel geweld. Bovendien worden velen vaak geconfronteerd met onbedoeld transfoob gedrag of taalgebruik, aangezien de grote diversiteit van genderidentiteit en genderexpressie nog grotendeels onbekend of zelfs taboe zijn in de maatschappij.

KASK & Conservatorium wenst komaf te maken met deze vormen van discriminatie zodat iedereen ongeacht diens genderidentiteit zich thuis kan voelen op de school en bijdragen aan een veilige en zorgzame leer- en werkomgeving voor iedereen.

Je vraagt je misschien af waarom sommige personen voornaamwoorden in de e-mailhandtekening plaatsen? Door voornaamwoorden in een handtekening op te nemen, geven we helder aan hoe we wensen aangesproken te worden in digitale communicatie en daaropvolgende ontmoetingen.

Waarom we dit doen, kan verschillende redenen hebben. Voornaamwoorden scheppen duidelijkheid over onze genderidentiteit, maar we kunnen er ook het bewustzijn rond genderidentiteit mee vergroten. Door deze te expliciteren, normaliseren we dit gebruik.
Er zijn ook andere redenen om dit te doen, bijvoorbeeld in het geval we een genderneutrale naam hebben en misverstanden willen vermijden.

Welke voornaamwoorden worden het meest gebruikt?

• zij/haar/haar – voor personen de zich als vrouw identificeren (she/her/her)
• hij/hem/zijn – voor personen die zich als man identificeren (he/him/his)
• die/hun/hen of die/hun/diens – voor personen die geen mannelijke of vrouwelijke voornaamwoorden gebruiken (they/them/their)

Als een persoon twee verschillende voornaamwoorden aangeeft, mag je kiezen waarmee je de persoon aanspreekt of mag je ze door elkaar gebruiken.

Voornaamwoorden aangeven
Omdat we willen dat iedereen zich thuis voelt op school, kan je als student je voornaamwoorden aangeven op de formulieren van de toelatingsproef of van het inschrijvingsformulier. Als je deze nadien wenst te wijzigen, kan je dit zelf nog wijzigingen via ibamaflex.hogent.be

Op deze pagina van çavaria staat het helder toegelicht.

Meer informatie over gender en genderidentiteit?

Want gender is een spectrum en aansprekingen zijn niet altijd evident.

Çavaria (https://www.cavaria.be/transgender-personen )
Transgender Infopunt TIP (http://transgenderinfo.be/ )
Informatiebrochure over alles wat je altijd wilde weten over transgender

www.lumi.be – is de vroegere ‘holebifoon’ en is ondertussen uitgegroeid tot een toegankelijk informatieplatform voor LGBTI+ personen, hun omgeving en gezondheidsprofessionals.

www.transgenderinfo.be – is hét referentiecentrum voor alles wat te maken heeft met trans en non-binariteit. Hun website is voornamelijk handig voor praktische en onderzoeksgerelateerde zaken.

https://www.cavaria.be/woordenlijst – çavaria heeft een zeer uitgebreide woordenlijst, die elk jaar ge-updatet wordt omtrent alles LGBTI+ gerelateerd.

https://gendervonk.be/ – een pagina vanuit het transgender infopunt, dat informatie op een meer toegankelijke manier vertaalt. Hier vind je ook veel getuigenissen, beelden en informatiefilmpjes.

Informatiebrochure over alles wat je altijd wilde weten over transpersonen

Beste Reizigers is een documentaire over genderdiversiteit naar aanleiding van de Nederlandse treinmaatschappij om genderinclusief taalgebruik te implementeren.

LEZINGEN MET KUNSTENAARS DIE ROND GENDER WERKEN

In 2021 vonden er twee lezingen plaats van kunstenaars die rond gender werken, georganiseerd en gefaciliteerd door studenten.

• Fleur Pierets, herbekijk de lezing hier
• Stef Van Looveren

In 2022 worden er terug twee lezingen gepland. Zodra deze gekend zijn, worden deze ook hier aangekondigd.

MIDDAGLEZINGEN UGENT

UGent organiseert maandelijks middaglezingen rond diversiteit/gender/inclusie. Regelmatig komt de transthematiek aan bod. Ook studenten en personeelsleden van KASK & Conservatorium kunnen gratis aansluiten. Inschrijven kan via www.ugent.be/middaglezingen

Herbekijk de lezing van Professor Joz Motmans (coördinator van het Vlaamse Transgender Infopunt en gastprofessor genderstudies aan de UGent) die wegwijs geeft in de term transpersonen, die ons een helder beeld geeft over een genderinclusieve leeromgeving en werkvloer, over gendersensitief communiceren, een gepaste coming out etiquette,…

MEER LEZEN?

De Kunstenbibliotheek stelde een leeslijst op specifiek rond de thematiek LGBTQ+.

KASK & Conservatorium wil een zorgzame leer- en werkomgeving voor studenten en medewerkers. Veiligheid en wederzijds respect zijn basisvoorwaarden in een omgeving waar studenten uitgedaagd worden om hun artistieke visie en persoonlijkheid te ontwikkelen. KASK & Conservatorium wenst komaf te maken met discriminatie en pesterijen.

Als je in aanraking komt met grensoverschrijdend gedrag of discriminatie, kan je terecht bij de vertrouwenspersonen studenten:
Bert Lesaffer / bert.lesaffer@HOGENT.be / 0473 97 79 39
Véronique Govaert / veronique.govaert@HOGENT.be / 0474 66 35 01

JE VOORNAAM WIJZIGEN

De administratieve procedure om je voornaam te wijzigen binnen KASK & Conservatorium, is sterk vereenvoudigd. Door één mailtje te sturen naar de trajectbegeleider kan deze wijziging doorgevoerd worden. Zowel bij inschrijving als nadien kan een student of personeelslid de roepnaam nog opgeven of wijzigen. De roepnaam verschijnt op chamilo, de puntenlijsten, de aanwezigheidslijsten, het mailadres,…

Op officiële documenten zoals het diploma blijft de officiële naam staan.

BIJZONDER STATUUT VOOR STUDENTEN

Doorloop je een transitie tijdens je studieloopbaan? Ondervind je moeilijkheden om lessen bij te wonen of deel te nemen aan examens? Dan kan je omwille van de langdurige medische behandeling en/of psychotherapeutische begeleiding, een bijzonder statuut op basis van uitzonderlijke sociale of individuele omstandigheden aanvragen. Voor meer informatie kan je bij je studie-en trajectbegeleider terecht.

GENDERNEUTRALE TOILETTEN

KASK & Conservatorium ijvert voor genderneutrale toiletten bij elke toekomstige verbouwing en renovatie. Er wordt gekeken naar de noden van de doelgroep en afgetoetst met de regelgeving van de arbeidswetgeving en de privacy.

De toiletten tegenover het studentenrestaurant zijn vernieuwd met een gemeenschappelijke foyer. Iedereen is vrij om elk hokje te gebruiken. Daarnaast is ook een vernieuwd aangepast toilet beschikbaar.

Je vindt alvast een genderneutrale toilet in de Kunstenbibliotheek. Ook in diverse gebouwen zijn er toiletten zonder aanduiding zoals het toilet aan dramastudio 2, de toiletten in gebouw Paddenhoek.

Ook wenst KASK & Conservatorium in officiële documenten en reglementen aandacht te hebben voor genderneutrale taal. Zo werd het huishoudelijk reglement van de Raad van de School of Arts genderneutraal gemaakt. Ook andere officiële documenten worden gescreend.

De taal weerspiegelt de ziel, de woorden die we gebruiken geven vorm aan onze sociale werkelijkheid. Ze beïnvloeden de waarneming, laten personen toe in een groep, of sluiten ze uit. KASK & Conservatorium wil dat iedereen zich thuisvoelt op school, daarom stimuleren we genderbewust en genderinclusief taalgebruik.

Inclusieve of genderbewuste taal gebruiken is niet moeilijk. Het is eerder een kwestie van gewoonte. Graag helpen we je op weg.

Enkele tips tot genderinclusief schrijven:
– Gebruik geen specifieke genderidentiteiten, maar genderneutrale termen:
Bv. ‘Beste dames en heren!’ -> ‘Beste collega’s!’
‘Dag jongens, dag meisjes!’ -> ‘Dag studenten!’
– Gebruik meervoudsvormen indien het kan:
Bv. ‘De student moet zijn werk op het einde van het academiejaar voorleggen.’ -> ‘Studenten leggen op het einde van het academiejaar hun werk voor.’
– Spreek de lezer (jij/je/u) of de doelgroep rechtstreeks aan:
Bv. ‘Van de docent wordt verwacht dat hij/zij/die zichzelf bijschoolt.’ -> ‘Als docent wordt van je verwacht dat je jezelf bijschoolt.’
– Gebruik een lidwoord in plaats van een bezittelijk voornaamwoord:
Bv. ‘De student wordt op zijn werk beoordeeld’ -> ‘Studenten worden op het geleverde werk beoordeeld’
– Gebruik de passieve zin:
Bv. ‘De docent meldt zijn lesverplaatsingen telkens aan de vakgroepvoorzitter.’-> ‘De lesverplaatsingen moeten telkens gemeld worden aan de vakgroepvoorzitter.’

Met respect schrijven door:
– Gebruik trans of intersekse niet als zelfstandige naamwoorden, maar als adjectieven (interseksueel en/of transseksueel zijn niet bruikbaar):
Bv.  ‘Een transgender’ -> ‘Een trans persoon’
‘Een interseksueel’ -> ‘Een intersekse persoon’
– Omarm de volledige diversiteit aan genderidentiteiten. Herleid LGBTQ+ mensen niet enkel tot homoseksuele personen en herleid trans personen niet enkel tot binaire trans personen.
Bv. De gay pride wordt gewoon de pride.

Enkele specifieke tips:
– Bij het opstellen van formulieren, enquêtes, vragenlijsten of andere documenten, vraag je jezelf best af of het relevant is om naar gender te vragen. Voor sommige vormen van onderzoek en gelijke kansenbeleid kan gender relevante info zijn. In dat geval, is het raadzaam steeds een derde optie te voorzien.
– In reglementen kan je het woord ‘student’ gebruiken als neutrale optie. In het begrippenkader kan je dan omschrijven wat we onder deze term precies verstaan en op het brede spectrum van genderidentiteit duiden.
– In het bijzonder voor personen die stages begeleiden: bij stages in het onderwijs wordt wie stage loopt vaak aangesproken met Mevrouw of Mijnheer. Deze genderspecifieke identiteit kan voor de persoon in kwestie ongemakkelijk aanvoelen. Als het voor degene die stage loopt veilig voelt, kan je, als stagementor, het gesprek over genderidentiteit openen in de stageschool. Wie weet ben jij wel de katalysator voor de creatie van een meer genderinclusieve school

Het gebruik van voornaamwoorden:
– Werk met de meest courante voornaamwoorden ‘die/hen/hun’, ‘hij/hem/zijn’ en ‘zij/haar/haar’. Bij het gebruik van de voornaamwoorden ‘die/hen/hun’, kan je in plaats van ‘hun’ ook ‘diens’ gebruiken. Het waarom om voornaamwoorden te gebruiken?
– Als een persoon verschillende voornaamwoorden aangeeft, mag je kiezen waarmee je de persoon aanspreekt.

Is het woord student niet mannelijk? Wanneer is een woord genderinclusief?
In onze taal is de mannelijke vorm nog steeds de norm. Daardoor hebben neutrale woorden nog al te vaak een mannelijke bijklank.
Om een leidraad mee te geven, suggereren we volgend stappenplan:
1. Kies bij voorkeur een neutrale vorm. Bv. leerkracht in plaats van lerares
2. Indien er geen neutrale vorm bestaat, kies dan de mannelijk ongemarkeerde vorm. Bv. student
3. Indien er geen ongemarkeerde vorm bestaat, kies dan de gemarkeerde vorm met toevoeging m/v/x. Bv. vroedvrouw m/v/x

Gender is diep geworteld in ons taalgebruik.
Schreef je jouw tekst zo genderinclusief mogelijk? Elimineerde je alle ‘man(nelijk)e’ of ‘vrouw(elijk)e’ verwijzingen? Toch kan een tekst gegenderd blijven.  Woorden zoals technisch, zorgend,… zijn niet vrij van stereotypen.
Bv. Als je de ‘thuiswerkende ouder’ leest, denk je dan aan een thuiswerkende moeder of vader?
Bv. Denk je bij het lezen van de nationale ploeg, aan de Rode Duivels of aan de Red Flames?

Oei, foutje gemaakt?
Gebruik je zelf per ongeluk misgenderde taal en merk je dat de ander zich hier ongemakkelijk bij voelt, zeg sorry en zet je gesprek verder.
Als iemand onrespectvol taalgebruik hanteert, reageer. Als de persoon direct aanspreken ongemakkelijk aanvoelt, zijn er nog andere niet-directe mogelijkheden om te reageren:
– afleiden (zodat het onrespectvol taalgebruik stopt);
– achteraf reageren;
– signaleren bij de ombudspersoon, vertrouwenspersoon, Unia,…
Meer weten over hoe je een actieve omstaander kan worden? Lees meer over de bystandertraingen van Alan David Berkowitz.

De schrijftips van Transgender infopunt lees je hier na.
Meer lezen over genderinclusief taalgebruik? Lees hier de uitgebreide pagina van UAntwerpen.
​​​​

VLAG IN HET KADER VAN DE INTERNATIONALE DAG TEGEN HOLEBI- EN TRANSFOBIE

Op 17 mei zal een regenboogvlag uitgehangen worden op campus Bijloke en de campus Grote Sikkel naar aanleiding van de internationale Dag Tegen Holebi- en Transfobie.