De voorbije twintig jaar werd in de wetenschappelijke literatuur overweldigend bewijs geleverd dat groen positieve effecten heeft op de gezondheid en het welbevinden van mensen. Groen kunnen waarnemen en contact met groen reduceert stress, verhoogt de aandacht, verhoogt de pijndrempel en blijkt genezing te versnellen. In Vlaanderen maken gezondheidsinstellingen nauwelijks of niet expliciet gebruik van deze kennis om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Een goed uitgedachte groene omgeving rond zorgcentra biedt echter kansen om en de zorg te verbeteren, en de interactie tussen zorgbehoevenden en de maatschappij aan te moedigen. De restoratieve capaciteit van groen blijkt daarbij gerelateerd te zijn aan de biodiversiteit van het groen. In ons intensief gebruikte Vlaanderen staat de biodiversiteit echter sterk onder druk. Tuinen kunnen een belangrijke rol spelen om op landschapsschaal de biodiversiteit op te krikken en stapstenen te creeren voor migratie van soorten, o.a. naar aanleiding van klimaatverandering. Nature-based solutions zoals biodiverse restoratieve zorgtuinen kunnen in sterk verstedelijkte regio's als Vlaanderen helpen om de maatschappelijke uitdagingen van de toekomst aan te pakken, en zo een win-win betekenen voor zowel de zorgsector als de natuursector.
Om te komen tot concrete aanbevelingen voor de praktijk is echter kennis en een multidisciplinaire benadering nodig. Via bevragingen en het creëren van pop-up tuinelementen willen we, samen met studenten en partners (i) in kaart brengen wat momenteel aanwezig is aan biodivers groen rond zorgcentra, (ii) nagaan wat het therapeutisch effect kan zijn van biodivers groen en (iii) groenconcepten voor biodiverse restoratieve zorgtuinen technisch en therapeutisch ontwerpen.
Biodivers zorggroen is een onderzoeksproject van de onderzoekscentra AgroFoodNature, 360°Zorg en Welzijn, EQUALITY ResearchCollective en Futures through Design.
Biodivers zorggroen
Willaert Boomkwekerij
Agentschap voor Natuur en Bos
vzw Eindelijk, projecten NAH
UZ Gent
Woonzorgcentrum Het Heiveld
Velt vzw
Natuurpunt (CVN)
Universiteit Gent, Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, Vakgroep Omgeving ForNaLab
OCMW Gent