nlen

Klanken en het ordenen ervan door de mens, wat wij in essentie muziek noemen, bezitten de kracht om de (innerlijke) wereld te vatten en zelfs te veranderen. Het is dan ook van groot belang om op zoek te gaan naar andere klanken en de bestaande ordening ervan in vraag te stellen. 

De manier waarop een instrument bespeeld wordt, en bijgevolg de muziek zelf, wordt rechtstreeks beïnvloed door technologie. Dit geldt voor alle instrumenten maar misschien nog het meeste voor de contrabas. Het instrument bezit dankzij zijn lange snaarlengte en grote klankkast een immens akoestisch potentieel, dat zowel speler als bouwer constant uitdaagt. Hét instrument bij uitstek om de zoektocht naar andere klanken te leiden. 

Binnen het onderzoek worden verschillende momenten van zogenaamde technische vooruitgang en/of moderne uitvindingen geheroriënteerd in de tijd. Zo lijkt de geschiedenis van de snaren te lezen als een relaas van vooruitgang, met de darmsnaar die enkel nog legitimiteit vindt in de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk, tegenover de ‘moderne’ snaar die zich verder ontwikkelde als dienaar van de techniciteit en virtuositeit. Eenzelfde verhaal zien we bij de ontwikkeling van de strijkstok. Maar ook op vlak van stemmingen; de ‘primitieve’ Pythagoreïsche stemming lijkt onder te doen voor de ‘gesofisticeerde’ gelijkzwevende stemming, een perceptie gevoed door het idee van telos in de geschiedenis.

In ‘Into the Toneworld’ wordt op zoek gegaan naar de akoestische klankmogelijkheden van de contrabas, zonder vast te houden aan de courante technieken, technologieën, stemmingen e.a. Deze werken vernauwend en sluiten een heleboel mogelijkheden uit, enkel en alleen vanuit een lineair en progressief idee van tijd. In plaats daarvan wordt er uitgegaan van de fysische eigenschappen van klank, meer bepaald van de snaar. Daarnaast wordt ook de strijkstok herbekeken en in mindere mate de eindpin. De studie van de akoestische eigenschappen van een snaar leidt onherroepelijk tot een invraagstelling van gelijkzwevende en andere stemmingen. 

De motor van het onderzoek is te vinden in mijn praktijk als improviserend muzikant. De wil om elke gefantaseerde klank hoorbaar te maken via mijn instrument.

foto: Jelle Martens
foto: Nils Vermeulen
foto: Nils Vermeulen
foto: Nils Vermeulen
foto: Nils Vermeulen
foto: Jelle Martens

Into the toneworld

projectteam
Nils Vermeulen
promotoren
Yannick Peeters (KASK & Conservatorium), Francis Maes, promotor UGent
duur
01.01.2021 – 30.12.2026
keywords
extended techniques, stemming, intonatie, contrabas, strijkstok, snaar, darmsnaar