Figures of Dissent: Cinema of Politics / Politics of Cinema

De zogenaamde “political turn” die zich sinds enkele jaren doorzet in de beeldende kunsten heeft beslist gezorgd voor een opflakkering van interesse in de notie van “politieke” kunst, maar al te zelden wordt omgekeken naar de geschiedenis en het discours van cinema. Dit terwijl er zich een schat aan kritische inzichten en historische inspiratiebronnen bevindt, die in het licht van hedendaagse evoluties in kunsten, maatschappij en beeldcultuur, nieuwe, waardevolle allures kunnen verkrijgen. 

Van Jean Vigo’s “documentaire social” tot Edouard de Laurot’s “cinéma engage”, van Octavio Getino’s “cine militante“ tot Santiago Alvarez’ “cinema-urgente”, van Gilles Deleuze’s ideeën over een “cinéma politique moderne” tot Serge Daney’s reflecties op “l’espace politique”: de annalen van de voorbije eeuw staan bol van strijdlustige en kritische perspectieven op het politieke potentieel van de filmkunst. In hoeverre resoneren deze denkbeelden nog in het gloren van de 21ste eeuw? Dit onderzoeksproject peilt naar antwoorden door in de voetsporen te treden van drie toonaangevende figuren uit het cine-filosofische milieu: Jean-Luc Godard, Serge Daney en Jacques Rancière, niet toevallig een trio dat een sterke band heeft met het “cinefiele” gedachtegoed dat school maakte in de schoot van het tijdschrift ‘Cahiers du Cinéma’. Elk van hen heeft in de loop van de voorbije vijftig jaar vanuit hun eigen achtergrond een stempel gedrukt op het politico-cinematografische denken. 

Hun noties zullen in dit onderzoek niet enkel dienen als uitvalsbasis voor een historische verkenning, maar ook als grondslag en toetssteen voor een reflectie op hedendaagse ontwikkelingen. De artistieke praktijk in dit onderzoeksproject wordt gevormd door het cureren van verschillende programma’s. Onder deze praktijk begrijpen we het opzoeken en beproeven van de spanningsvelden tussen toen en nu, discours en praktijk, denken en maken. 

Via de creatie van dwarsverbanden tussen verschillende tijden, visies, thema’s en oeuvres, wordt gezocht naar het potentieel van een actuele “politieke” cinema. Centraal staat de vraag hoe een het politiek onderwerp van een cinematografisch werk – verband houdend met kwesties van onrecht, onderdrukking en conflict – zich vandaag kan verhouden tot de politiek van het maken ervan, in beeld en geluid, qua esthetiek en ethiek.