De planning van kindvriendelijke stedelijke ruimtes vormt een uitdagende interdisciplinaire opgave voor iedereen die ruimtelijk, pedagogisch of sociaal meewerkt aan de toekomstige stad. De betrokkenheid van kinderen en tieners in deze processen wordt meer dan ooit gezien als een voorwaarde om tot een leefbare en duurzame stedelijke omgeving te komen. Deze betrokkenheid beperkt zich niet tot de rol van informant en/of participant in een planningsproces, maar vraagt een openheid en opgave om kinderen en tieners als medeonderzoekers en -planners van de stad van morgen te erkennen.
In het onderzoeksproject KIDS werd door een team van sociaal werkers en landschapsarchitecten een onderzoeks- en leerproces opgezet rond de betekenis van kindvriendelijke stedelijke ruimtes en de ontwerpimplicaties ervan. Er werden parallel vier onderzoekslijnen uitgewerkt waarbij kinderen zo veel mogelijk betrokken werden als mede-onderzoekers:
- een literatuur- en bronnenonderzoek i.s.m. de Europese partners die resulteert in een internationaal publiceerbare state of the art rond het thema
- een beleidsreflectie-proces op basis van een ontwerpend Delphi-onderzoek
- een ontwerpend onderzoeksleerproces d.m.v. pilootprojecten in vier Gentse wijken
- ontwikkelingsproces van een onderzoeks- en reflectietool.
De onderzoeksresultaten zijn vertaald in de KIDS-GIDS. Deze tool combineert sociale, pedagogische en ruimtelijke inzichten in een innovatief denk- en doekader en wil op die manier bijdragen tot een interdisciplinaire kijk op en aanpak van kindvriendelijkheid. Een kindvriendelijke stad staat in deze gids voor een stad die kinderen en tieners betrekt in het nadenken over en uitwerken van de stad en stedelijkheid van morgen. Dit boek reikt een set bruikbare tools aan die bijdragen tot een steviger burgerschapspositie van kinderen en jongeren in (kindvriendelijke) stedelijke plannings- en veranderingsprocessen. Deze tools werden ontwikkeld en uitgetest in de context van vier verschillende soorten stedelijke planningsprocessen: stadsvernieuwing, stadseducatie, stadsontwikkeling en stedelijke transitie. Ze helpen de positie van kinderen en tieners in de verschillende fasen van een planningsproces te versterken: kijken en onderzoeken, uitwisselen en ordenen, verbeelden en experimenteren, toetsen en selecteren, en tussenkomen en presenteren. De KIDS-GIDS wil vooral stedelijke actoren aanzetten om het stedelijk burgerschap van kinderen en tieners bewuster als uitgangspunt te nemen in de planning van de stad. Niet enkel als een ethisch uitgangspunt, maar als een logisch en praktisch haalbaar principe van duurzame en democratische stedelijke planning.
Wie meer wil weten over dit thema en/of zelf aan de slag wil gaan met kindvriendelijk beleid en participatieve planning, kan een beroep doen op de expertise van de onderzoekers.
KIDS
University of Minho (UMinho) – Research Centre CIEC, Portugal
Institute of City and Regional Development, Berlin University of Technology, Duitsland