nlen
over de opleiding
Instrumentenbouw richt zich op de geschiedenis en de structuur van muziekinstrumenten, dit ten behoeve van de bouw, de reconstructie en het behoud van deze fascinerende objecten. De studie concentreert zich vooral op het bestuderen en (re)construeren van historische instrumenten, en onderzoekt de akoestische mogelijkheden van deze ‘klankwerktuigen’. Ze doet dit bovendien in het belang van de uitvoeringspraktijk van oude, maar evengoed van nieuwe muziek. 

instrumentenbouw

over de opleiding
traject
bachelor + master muziek
afstudeerrichting instrumentenbouw
3+2 jaar
onderwijstaal
Nederlands
Engels mogelijk in de master

lees meer over de opleiding

Wat doet de instrumentenbouwer?

Als student instrumentenbouw analyseer je, voor je onderzoek en bouwactiviteiten, grondig de historische bronnen en traktaten, de iconografie en de vakliteratuur. Natuurlijk bestudeer en documenteer je ook instrumenten uit particuliere en openbare collecties. Daarbij gebruik je zowel de traditionele methodes (opmetingen, plantekenen, fotografie) als de nieuwste technologieën, zoals Röntgen- en CT-scans, optische 3D-scanning en digitale endoscopie. Uiteindelijk worden al deze gegevens gebruikt voor de bouw van jouw reconstructie.  

Een grote portie doorzettingsvermogen, gevoel voor precisie, een passie voor muziek en instrumenten en een bepaalde mate van handvaardigheid zijn cruciaal om je eigen parcours binnen de opleiding af te leggen. Een specifieke vooropleiding (bijvoorbeeld in houtbewerking) verwachten we niet. Onze ateliers bevinden zich midden in het oude centrum van Gent, vlak bij het Conservatorium.

Van kappen en schaven tot afgewerkt instrument 

In de eerste twee bachelorjaren leer je het gebruik van handgereedschap en de verschillende bouwtechnieken, door zowel proefstukken als relatief eenvoudige muziekinstrumenten te bouwen uit diverse disciplines, zoals hakkebord, barokgitaar, dansmeesterviool of cister. Vanaf het derde jaar kun je je dan specialiseren in historische strijk-, tokkel-, houtblaas- of klavierinstrumenten. Daarnaast vormen theorievakken als kunst- en muziekgeschiedenis, instrumentenleer, technisch tekenen, materialenleer, chemie en akoestiek een gelijkwaardige component binnen het lesprogramma. 

foto: Lukas Neven

In de masterjaren kies je een eigen onderzoeksthema, waaraan je dan twee volle jaren in projectmatige vorm werkt. Uit dit project komen meerdere muziekinstrumenten voort, gebaseerd op het gekozen thema. Ook komt de experimentele instrumentenbouw aan bod, als een initiatie in de conservatie en restauratie van instrumenten. Musiceren is belangrijk in het gehele curriculum. Je leert vanaf het begin muziekinstrumenten bespelen en de instrumenten die je zelf hebt gebouwd worden tijdens het academiejaar ook getest, gewikt en gewogen door conservatoriumstudenten. Tijdens de eindexamens worden je instrumenten beoordeeld door professionele, gerenommeerde musici en gevestigde bouwers.

Het werkveld van de instrumentenbouwer 

De opleiding legt een basis voor een breed scala aan functies en beroepen. De veelgelaagdheid en het interdisciplinaire karakter van het veld van de instrumentenbouw impliceren een uitgebreid en divers vakkenpakket. Afgestudeerden aan onze richting vinden hun plaats in bestaande instrumentenbouwateliers of zijn hun eigen atelier gestart. Je zal een veelheid aan praktische, organisatorische, communicatieve en reflectieve competenties verwerven waarmee je terecht kan in diverse culturele en wetenschappelijke instellingen. Sommige van onze alumni werken nu als conservator bij instrumentencollecties van musea, anderen werden onderzoeker of lesgever. De afstudeerrichting instrumentenbouw onderhoudt nauwe contacten met musea en organisaties in het vakgebied zoals het Muziekinstrumentenmuseum (MIM) te Brussel, het museum Vleeshuis / Klank van de Stad te Antwerpen, de Alamire Foundation te Leuven en andere onderzoeksgroepen in binnen- en buitenland. Binnen de opleiding zijn ook onderzoekers actief in het kader van onderzoeksprojecten en doctoraten in de instrumentenbouw. 

studieprogramma (nieuw vanaf 2025-26)*

1E BACHELOR
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Atelier instrumentbouw & artistiek onderzoek I
21
J
Projecten 1
6
J
Akoestiek 1
3
1
Practicum piano 1
3
J
Waarnemingstekenen
3
2
Organologie 1
3
1
Muziekleer 1
3
J
Materialenleer 1
3
1
Natuurwetenschappelijke ondersteuning 1
3
2
Overzicht van de wijsbegeerte
3
J
Muziekgeschiedenis: renaissance tot avant-garde
3
J
Overzichtsgeschiedenis keuze
3
J
Inleiding tot onderzoek in de kunsten
3
1
60
2E BACHELOR
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Atelier instrumentbouw & artistiek onderzoek II
21
J
Projecten 2
6
J
Akoestiek 2
3
1
Practicum piano 2
3
J
Stemmen
3
J
Organologie 2
3
1
Muziekleer 2
3
J
Materialenleer 2
3
1
Natuurwetenschappelijke ondersteuning 2
3
1
Antropologische perspectieven
3
J
Muziekgeschiedenis: avant-garde tot heden
3
J
Minor (muziek)
6
J/1/2
60
3E BACHELOR
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Atelier instrumentbouw & artistiek onderzoek III
21
J
Projecten 3
6
J
Practicum piano 3
3
J
Klankrealisatie & live electronics 1
3
J
Inleiding conservatie & restauratie
3
J
Organologie 3
3
1
Niet-westerse muziektradities
3
2
Kunstenaarsteksten (muziek)
3
J
Dossier
3
J
Initiatie werkveld instrumentenbouw & stage
6
2
Minor (muziek) (i.e.6 ECTS)
6
J/1/2
60
1E MASTER
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Atelier instrumentbouw & artistiek onderzoek master I
27
J
Projecten master 1
3
J
Restauratietechnieken 1
5
J
Organologisch onderzoek 1
5
J
Scriptie 1
3
2
Kunst in het werkveld
8
J
Minor / Specialisatie / Keuze
9
J/1/2
60
2E MASTER
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Masterproef Instrumentenbouw
30
J
Projecten master 2
3
J
Restauratietechnieken 2
5
J
Organologisch onderzoek 2
5
J
Masterseminaries
8
1/2
Scriptie 2
6
J
Bedrijfsbeheer (instrumentenbouw)
3
2
60
1E ENGLISH MASTER
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Workshop Instrument Building & artistic research master I
27
Y
Projects master 1
3
Y
Restoration techniques 1
5
Y
Organological research 1
5
Y
Thesis 1
3
2
Arts in Practice
8
Y
Minor/Specialisation/Elective to choose
9
Y/1/2
60
2E ENGLISH MASTER
60 studiepunten
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Sem
Master project instrument building
30
Y
Projects master 2
3
Y
Restoration techniques 2
5
Y
Organological research 2
5
Y
Master seminars
8
1/2
Thesis 2
6
Y
Business administration instrument building
3
2
60

* Vanaf juni raadpleegbaar via hogent.be/studiefiches.

inschrijven voor de proeven

Als je wil inschrijven voor een academische bachelor, moet je eerst slagen voor een artistieke toelatingsproef. Om als nieuwe student in te stromen in de master neem je deel aan een oriënteringsproef. Die worden meerdere malen per academiejaar georganiseerd.

Dit traject heeft naast een nederlandstalige master ook een volledig Engelstalige pendant. Elk academiejaar starten tientallen buitenlandse studenten in de English master van KASK & Conservatorium.

Er zijn geen verschillen tussen de Nederlandstalige en de Engelstalige master op gebied van curriculum, competenties, leerinhouden en organisatie. Engelstalige kandidaten die al een master in de muziek bezitten kunnen ook opteren voor de master-na-master-opleiding hedendaagse muziek of voor één van onze postgraduaten.

Voor meer informatie kan je terecht bij de trajectbegeleiders.

kwaliteitszorg

De opleiding muziek van KASK & Conservatorium is in 2022 getoetst aan de internationaal erkende normen van MusiQuE.

contact
de ateliers van instrumentenbouw bevinden zich op
Nederpolder
Nederpolder 26
9000 Gent

credits

  1. foto: Joselito Verschaeve
  2. video: Julie Daems
  3. Atelier instrumentenbouw, opendeurdag 2023, foto: Lukas Neven