Riles Walsh
The East Complex

Het gebeurt niet elke dag dat studenten compositie afstuderen met een opera, maar dat is precies wat Riles Walsh van plan is. Zijn The East Complex is een multimediale kameropera in het Engels met boventitels, geïntegreerde elektronica, meerdere videoprojecties, live camera's en rommel in het slagwerk, waaronder een gemonteerd fietswiel. Om deze onderneming tot een goed einde te brengen, werkte hij samen met dramastudent Stefan Aleksic. In het voorbije anderhalf jaar hebben ze nauw samengewerkt met Yannick Verweij en worden ze vergezeld door een internationale en diverse groep artiesten, zowel studenten van verschillende conservatoria en kunstscholen als jonge professionals. Ronan Whittern zal dirigeren.

Onrust
Riles, ik las ergens dat je begon met de vraag wat de betekenis van onsterfelijkheid zou kunnen zijn in een hedendaagse context. Hoe ben je daarop gekomen?

Riles Walsh
Ik trouwde net voordat ik in september 2021 naar België verhuisde. Die gebeurtenis viel jammer genoeg samen met het overlijden van mijn schoonbroer aan hersenkanker. We wisten dat het eraan zat te komen, maar toch was ik verrast. Met de voortdurende coronacrisis verliep het verwerkingsproces moeizaam. Ik heb er nooit echt mijn gevoelens over kunnen doorgronden. Het project begon daarna als een eerbetoon aan hem. Hij was een erg optimistisch persoon, de aardigste en meest oprechte man die ik ooit heb ontmoet. Hij was ook betrokken bij videoprojecten zoals documentaires. Daarom haalde ik er video bij.

Onrust
Ik ben benieuwd, wat betekent onsterfelijkheid vandaag?

Riles Walsh
De librettist werkt als conciërge (of heeft in ieder geval een relatie met dat soort werk) en begon er al snel zijn eigen draai aan te geven. Veel van zijn omgevingen zijn ontworpen om mensen buiten te houden. Dus toen kreeg het oorspronkelijke idee een sociale dimensie en evolueerde naar een meer kritische verkenning van sociaaleconomische hiërarchie, zowel op collectief als persoonlijk niveau. Onsterfelijkheid transformeerde in een symbool voor de onvergankelijkheid van systemen.

Onrust
Hoe vertaalt zich dat naar het podium?

Riles Walsh
Het werk bestaat uit twee delen. Het eerste is een soort toneelstuk. Donker, troosteloos en sober. Wat er gebeurt is dat de hoofdpersoon, een schoonmaakster, verkracht wordt. In die positie heeft ze een fantasie, dit is waar de opera begint. Plotseling wordt ze gerespecteerd en probeert ze zelfs een lichaam te stelen.

Onrust
Dus de onderdrukte wordt de onder-drukker? Klinkt erg post-marxistisch.

Riles Walsh
Er is veel voor interpretatie vatbaar. Tijdens het bewerken las ik Walter Benjamin. Dus ja, dat zit ook in mijn eigen interpretatie. De hoofdpersoon grijpt de kans om de touwtjes in handen te krijgen.

Onrust
Hadden deze vragen over controle enige invloed op het creatieve proces? Hoe betrokken was iedereen?

Riles Walsh
De zes muzikanten hebben elk een solo. In eerste instantie vroeg ik ze te improviseren, als basis voor een partituur en een opname. Uit die opnames heb ik weer audio gehaald en teruggeplaatst. In zekere zin duetten ze dus met een digitale versie van zichzelf. Op die manier ontstaat, telkens wanneer een personage een verlangen uit, een soort evil twin. De spelers beslissen of ze zich verzetten of meegaan in wat er door de luidsprekers komt.

Onrust
Hoe zou je jouw muzikale idioom omschrijven?

Riles Walsh
Dat is moeilijk. Eén invloed zou Ligeti zijn: het vioolconcert, het hoorntrio... Maar qua nieuwe operamiddelen voel ik me aangetrokken tot de muziek van Michel Van der Aa.

Onrust
Wat is jouw relatie tot opera eigenlijk?

Riles Walsh
Traditionele opera's vind ik moeilijk om in te komen. Natuurlijk zijn er aria's en momenten die raken, maar het is moeilijk om te gaan zitten en te luisteren naar theatrale stukken in een vreemde taal. Recentere referenties voor mij zijn Eight Songs for a Mad King van Maxwell Davies of de operacycli van Robert Ashley.

Onrust
Je hebt de opera al drie keer laten opvoeren. Nu heb je de Minardschouwburg tot je beschikking.

Riles Walsh
We hebben een andere cast. Voor de komende voorstellingen zal mijn vrouw, die in Zweden werkt, de hoofdrol zingen. Een collega van haar zingt de tweede hoofdrol, omdat dat personage Engels als moedertaal heeft, aangezien zij de westerse samenleving vertegenwoordigt. Hoe dan ook, ik ben enthousiast. We kunnen eindelijk gebruikmaken van de orkestbak en een gaasscherm voor videoprojectie.

Onrust
Is er nog iets dat je wilt zeggen?

Riles Walsh
Ja, ik had me geen betere leraar kunnen voorstellen dan Daan Janssens. Shout out naar hem!