Heleen Sintobin & María Boto Ordóñez
Ecology of Colour

LABORATORIUM is al lang geen onbekende meer, ook niet voor de jury van de Henry Van De Velde Award, die het project Ecology of colour in de categorie Design Research onlangs tot winnaar uitriep.

Ecology of colour is een geesteskind van designer Heleen Sintobin en wetenschapper María Boto Ordóñez. Gedreven door de nefaste milieu-impact van de kleurindustrie gaat het duo op zoek naar ecologische alternatieven en vormgeeflijke toepassingen. Daarvoor schakelden ze in eerste instantie de hulp in van onze vrienden de micro-algen. Lieverdjes met even kleurrijke namen als Chlorella vulgaris en Haematococcus pluvialis werden losgelaten op vervuild water, waar ze onder wel bepaalde omstandig-heden pigmenten vormden.

Eenmaal onttrokken aan de biomassa bleken de kleurstoffen inzetbaar in diverse soorten inkt. In een later stadium kwamen ook bacteriën, schimmels en zelfs een aantal planten een handje (eiwitje?) toesteken.

Het onderzoek is ondertussen aan een tweede termijn toe. De microalgen en co doen nog steeds hun ding, maar moeten de aandacht delen met een nieuwe focus. Kleur doet zich namelijk niet enkel voor als pigment. Je kan het ook opvatten als een meer dynamische manifestatie van licht dat, afhankelijk van de invalshoek, op verschillende manieren door een bepaalde structuur reist. Licht is immers geen massief ding, maar een spectrum van golflengtes, die alle anders afbuigen op materiële obstakels en daardoor de samenstelling van het licht veranderen; de kleur dus.

Het idee van zo’n structurele insteek ontleende María Boto aan de paleontologie. Afgaand op de microscopische structuur van bijvoorbeeld dinosaurusfossielen proberen vorsers zich daar een idee te vormen van het palet waarmee wezens als pakweg de Sinosauropteryx door het Krijt wiekten (met een zwartglanzend verenkleed zo blijkt). Jongere modellen van deze luxekledingslijn van Moeder Natuur zijn kevers en pauwen, die met hun dekschilden en pronkgewaden ook vandaag nog de show stelen.

Allemaal goed en wel, zegt u, maar hoe ga je daar nu precies mee aan de slag in een laboratorium? Nanotechnologie dus. Enigszins verwarrend komt aan de experimenten wel-degelijk pigment te pas, zij het dan als bouwsteen van een meer complexe structuur. Via chemische manipulaties sporen labmedewerkers melanine aan tot zelfassemblage – dat wil zeggen: tot het vormen van een bepaalde orde. U hoort het al, een kwestie van veel trial-and-error, al is het altijd mogelijk dat de errors – om Bob Ross te citeren – er als happy acci-dents uit komen. Zoals u kan zien op het beeldmateriaal vinden de blinkende resultaten een implementatie in bijvoorbeeld textielinkt. De mogelijkheden zijn nog echter lang niet uitgeput en het lab stelt zijn deuren open voor alle studenten die er hun geluk willen beproeven. Eén raad aan nieuwsgierigen: breng een neusknijper mee, want zelfs met de microalgen op een lager pitje, ruikt het er nog steeds niet naar roosjes.